తల్లిదండ్రుల ఇమ్మిగ్రేషన్ స్థితితో సంబంధం లేకుండా జన్మహక్కు పౌరసత్వానికి సంబంధించిన రాజ్యాంగ హామీని రద్దు చేయడానికి ఉద్దేశించిన అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ కార్యనిర్వాహక ఉత్తర్వులను ఫెడరల్ జడ్జి తాత్కాలికంగా అడ్డుకున్నారు. ఆయన నిర్ణయాన్ని బ్లాక్​ చేశారు.

పౌరసత్వంపై ఎగ్జిక్యూటివ్​ ఆర్డర్స్​..

తల్లిదండ్రులిద్దరూ అమెరికా పౌరులు లేదా చట్టబద్ధమైన శాశ్వత నివాసి కాకపోతే అమెరికాలో జన్మించిన పిల్లలకు పౌరసత్వం నిరాకరించాలని ట్రంప్ ఎగ్జిక్యూటివ్​ ఆర్డర్స్​ జారీ చేశారు. పౌరులు కాని వారి పిల్లలు అమెరికా పరిధిలో లేరని, కనీసం ఒక్కరైన పౌర తల్లిదండ్రులు లేని పిల్లలకు పౌరసత్వం నిరాకరించాలని ఫెడరల్ ఏజెన్సీలను ట్రంప్ ఉత్తర్వుల్లో పేర్కొన్నారు. ఈ నిర్ణయంపై తీవ్ర స్థాయిలో దుమారం చెలరేగింది.

వాషింగ్టన్, అరిజోనా, ఇల్లినాయిస్, ఒరెగాన్ రాష్ట్రాలు దాఖలు చేసిన కేసులో యూఎస్ డిస్ట్రిక్ట్ జడ్జి జాన్ సీ ఈ మేరకు నిర్ణయం తీసుకున్నారు. సుప్రీంకోర్టు కేసు చట్టంతో పాటు 14వ రాజ్యాంగ సవరణ కూడా ఈ జన్మహక్కు పౌరసత్వాన్ని దృఢంగా నిర్ధారించిందని ఆయా రాష్ట్రాలు వాదించాయి.

అధికారంలోకి వచ్చిన తొలిరోజే రిపబ్లికన్ అధ్యక్షుడు సంతకం చేసిన కార్యనిర్వాహక ఉత్తర్వుపై ఇప్పటికే 22 రాష్ట్రాలకు చెందిన పౌరహక్కుల సంస్థలు పిటిషన్లు దాఖలు చేశాయి. డెమొక్రటిక్ అటార్నీ జనరల్ సైతం చేసిన ఐదు వ్యాజ్యాలు దాఖలు చేశారు. ఈ ఉత్తర్వులు అమెరికా రాజ్యాంగాన్ని ఉల్లంఘిస్తున్నాయని వారందరు విమర్శిస్తున్నారు.

అమెరికా రాజ్యాంగంలోని 14వ సవరణ.. దేశంలో జన్మించిన లేదా పౌరసత్వం పొందిన వ్యక్తులకు జన్మించినా, పౌరసత్వం ఆటోమెటిక్​గా లభిస్తుందని పిటీషన్లు వేస్తున్న వారు వాదిస్తున్నారు. దీనిని ఒక శతాబ్దానికి పైగా రాష్ట్రాలు సమర్థిస్తూ వచ్చాయని గుర్తుచేస్తున్నారు.

“యునైటెడ్ స్టేట్స్​లో జన్మించినా లేదా పౌరసత్వం పొందిన వారికి జన్మించినా, దాని అధికార పరిధికి లోబడి ఉన్న వ్యక్తులందరూ యునైటెడ్ స్టేట్స్ పౌరులు,” అని అంతర్యుద్ధం తరువాత 1868లో ఆమోదించిన ఈ సవరణ చెబుతోంది.

ట్రంప్ సంతకం చేసిన కార్యనిర్వాహక ఉత్తర్వు ఫిబ్రవరి 19న అమల్లోకి రానుందని, ఇది అమెరికాలో జన్మించిన లక్షలాది మంది వ్యక్తులపై ప్రభావం చూపుతుందని ఒక దావాలో పేర్కొన్నారు. సియాటెల్​లో దాఖలు చేసిన నాలుగు రాష్ట్రాల దావాలో ఉదహరించిన డేటా ప్రకారం.. 2022లో దేశంలో చట్టవిరుద్ధంగా నివసిస్తున్న తల్లులకు సుమారు 255,000 మంది పిల్లలు జన్మించారు. 153,000 మంది.. సరైన డాక్యుమెంట్లు లేని తల్లిదండ్రులకు జన్మించారు.

జన్మస్థలం ఆధారంగా పౌరసత్వం ఇచ్చే జుస్ సోలి లేదా “రైట్​ ఆఫ్​ ది సాయిల్​” సూత్రాన్ని అనుసరించే సుమారు 30 దేశాల్లో అమెరికా ఒకటి. కెనడా, మెక్సికో సహా అమెరికాలలో ఈ పద్ధతి సాధారణం.

శాన్ ఫ్రాన్సిస్కోలో చైనా వలసదారులకు జన్మించిన వాంగ్ కిమ్ ఆర్క్ అమెరికా పౌరుడని 1898లో సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన కేసులో ఈ జన్మహక్కు పౌరసత్వంపై చర్చ మొదలైంది. ఈ తీర్పు చట్టబద్ధమైన వలసదారుల పిల్లలకు వర్తిస్తుందని ఇమ్మిగ్రేషన్ పరిమితి న్యాయవాదులు వాదించారు. సరైన డాక్యుమెంట్లు లేని తల్లిదండ్రుల పిల్లలకు దీని వర్తింపు గురించి చాలా ప్రశ్నలు మిగిలి ఉన్నాయి.